Από την εποχή της Ρόζας Ιμβριώτη μέχρι σήμερα στην ειδική αγωγή έχουν αλλάξει αρκετά, όχι, όμως, απαραίτητα προς το καλύτερο. Με βεβαιότητα πάντως θα μπορούσε να πει κανείς ότι τουλάχιστον την τελευταία 15ετία ο χώρος της ειδικής αγωγής αποτελεί ένα μαζικό πείραμα τόσο σε σχέση με τις δομές εκπαίδευσης των μαθητών με ειδικές ανάγκες όσο και των εκπαιδευτικών που αναφέρονται στο χώρο αυτόν. Και μόνο αν εξετάσει κανείς πόσα από τα παιδιά αυτά παραμένουν σπίτι τους ή εκτός των δημόσιων δομών εκπαίδευσης, πόσοι γονείς επιφορτίζονται το τεράστιο οικονομικό κόστος ακόμα και της βασικής εκπαίδευσης, πόσο χρονικό διάστημα (ακόμα και δύο χρόνια σε κάποιες περιπτώσεις) χρειάζεται για μία γνωμάτευση, θα αντιληφθεί ότι μιλάμε για ένα σύστημα αποκλεισμού.
Επιπλέον, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι ο χώρος της ειδικής αγωγής υπήρξε και συνεχίζει να είναι ο χώρος στον οποίο όλες οι «ιδέες» της εκπαιδευτικής αναδιάρθρωσης δοκιμάζονται, εφαρμόζονται και πολλές φορές θεσμοθετούνται με έναν απίστευτα πρόχειρο και επικίνδυνο τρόπο που σε καμία περίπτωση δε συνάδει με το «πρώτα ο μαθητής». Είναι χαρακτηριστικό ότι στις νέες εξαγγελίες του Υπουργείου Παιδείας για συγχωνεύσεις σχολείων, το κλείσιμο τμημάτων ένταξης, των τάξεων παράλληλης στήριξης και ειδικών σχολείων μπαίνει στην προμετωπίδα.
Και σε καμία περίπτωση οι εργασιακές σχέσεις των εκπαιδευτικών στην ειδική αγωγή, όπως σαφώς και στη γενική, δεν είναι έξω από τον παιδαγωγικό ρόλο του εκπαιδευτικού μέσα στο σχολείο.
Το ζήτημα της επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών στην ειδική αγωγή ήταν και είναι ένα ευαίσθητο θέμα. Από τη Μαράσλειο και το διδασκαλείο που αφορά μόνο τους διορισμένους δασκάλους και τους νηπιαγωγούς, φτάσαμε στην ίδρυση πλήρως εξειδικευμένων τμημάτων ειδικής αγωγής μόνο για την πρωτοβάθμια και σε ένα τεράστιο εμπόριο ακριβοπληρωμένων μεταπτυχιακών. Κορυφαία επιχείρηση βέβαια αποτελούν τα σεμινάρια 400 ωρών. Ένας μηχανισμός που στήθηκε με τη συνεργασία ιδιωτικών φορέων –πολλές φορές άσχετων με την εκπαίδευση– και πανεπιστημίων με την ανοχή και τελικά την αναγνώριση του Υπουργείου Παιδείας. Στις πλάτες χιλιάδων αδιόριστων εκπαιδευτικών τα ακριβοπληρωμένα σεμινάρια πουλούν στην πραγματικότητα ελπίδες για πρόσληψη και διορισμό, πατώντας πάνω στο τεράστιο κενό επιμόρφωσης που υπάρχει κυρίως στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. 6ωρες διαλέξεις επί παντός επιστητού (σε ένα Σαββατοκύριακο γινόσουν ειδικός τόσο για τη δυσλεξία όσο και για τον αυτισμό) έταζαν και τα πρώτα χρόνια πραγματοποιούσαν προσλήψεις ωρομίσθιων και αναπληρωτών. Και αφού αυτό πήρε μεγάλη έκταση και τα καταστροφικά του αποτελέσματα φάνηκαν δυστυχώς μέσα στην τάξη, ήρθε η κ. Διαμαντοπούλου, ενοχοποιώντας τους εκπαιδευτικούς που τα παρακολουθούσαν, να μιλήσει για κατάργηση. Μόνο που η υποτιθέμενη κατάργηση αφορά μόνο τον διορισμό και όχι την πρόσληψη με ελαστικές σχέσεις εργασίας. Και φυσικά όλο αυτό συμβαίνει την ίδια στιγμή που κανείς από το Υπουργείο δε μίλησε για τον τρόπο επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Με λίγα λόγια, τα παιδιά με ειδικές ανάγκες ας βγάλουν ένα δημοτικό και μετά βλέπουμε… Και η ζέση της κ. Διαμαντοπούλου για δικαιοσύνη φάνηκε όταν επέτρεψε στους πρωτεργάτες των σεμιναρίων να στήσουν νέα αντίστοιχη φάμπρικα για την εκμάθηση της νοηματικής και της braille.
Χρόνια τώρα τα ειδικά σχολεία λειτουργούν στη βάση της έμπνευσης και της αυτοθυσίας εκπαιδευτικών και γονιών, όταν τα περισσότερα από αυτά στερούνται βασικής υλικοτεχνικής υποδομής και μόνιμου προσωπικού. Καθηγητές και δάσκαλοι που πηγαίνουν στο σχολείο δύο και τρεις μήνες μετά την έναρξη του σχολικού έτους, εργαστήρια που υπολειτουργούν και δεν ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες των μαθητών, καθηγητές νοηματικής και Braille που δεν ξέρουν τη γλώσσα και η καινοτομία του ΕΣΠΑ στην παράλληλη στήριξη που με αθλιότατες εργασιακές σχέσεις στέλνει εκπαιδευτικούς της γενικής αγωγής τον Νοέμβρη, τον Δεκέμβρη κοκ χωρίς καμία βοήθεια και μάλιστα με ημερομηνία λήξης (το πρόγραμμα υπό κανονικές συνθήκες θα λήξει το 2013, αλλά αν δεν αξιολογηθεί θετικά μπορεί να λήξει και στα μέσα της χρονιάς).
Ακόμα και οχτώ χρόνια μπορεί να είναι ένας δάσκαλος ή καθηγητής ειδικής αγωγής αναπληρωτής και όχι μόνιμος, γιατί το Υπουργείο Παιδείας επέμενε και συνεχίζει να επιμένει να μην ορίζει οργανικά κενά. Και αποπροσανατολίζοντας τους συναδέλφους της ΠΕ61 και ΠΕ71, υποστήριζε ότι χωρίς διαγωνισμό ΑΣΕΠ αυτά δεν μπορούν να δημιουργηθούν, μπλέκοντας τις θέσεις διορισμού με τον τρόπο διορισμού, δύο εντελώς διαφορετικά πράγματα. Η αλήθεια δεν άργησε να φανεί. Οι οργανικές που όρισε το Υπουργείο για την πρωτοβάθμια εκπαίδευση δεν είναι ελάχιστες, αλλά μηδενικές. Γιατί τελικά μετέτρεψε τις υπάρχουσες της γενικής αγωγής σε θέσεις ειδικής και στην ουσία απλά τις μείωσε. Ο διαγωνισμός, λοιπόν, για άλλη μια φορά έδειξε το πραγματικό του πρόσωπο… σε έναν χώρο που δεν επαρκούν ούτε οι υπάρχοντες εκπαιδευτικοί ειδική αγωγής, λειτουργεί ως φίλτρο απόρριψης των περισσότερων, δημιουργεί αποκλεισμούς, διαχωρισμούς και φαινομενικά αντικρουόμενα συμφέροντα ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς και τελικά κάνει την κατάσταση ακόμα χειρότερη στο σχολείο. Ακόμα και σε αυτήν την περίπτωση η δευτεροβάθμια εκπαίδευση παραμένει ξεχασμένη…
Θα μπορούσε κανείς να γράψει ένα βιβλίο περιγράφοντας τα όσα τραγελαφικά συμβαίνουν στην ειδική αγωγή. Ως Πανελλήνια Ένωση Αδιόριστων Εκπαιδευτικών πήραμε την πρωτοβουλία εδώ και κάποιο χρονικό διάστημα να συστήσουμε ομάδα εργασίας πάνω στα ζητήματα της ειδικής αγωγής με έμφαση στο θέμα των εργασιακών δικαιωμάτων και συνθηκών των εκπαιδευτικών όχι με μία συντεχνιακή λογική, αλλά με τη σκέψη ότι το καλύτερο σχολείο για όλους μπορεί και εξαρτάται από τους εκπαιδευτικούς, τους μαθητές και τους γονείς και όχι από τους καρεκλοκένταυρους των γραφείων του Υπουργείου. Καλούμε όλους τους συναδέλφους να συμμετέχουν στην προσπάθεια αυτή.
ΑΠΑΙΤΟΥΜΕ:
þ Τμήμα ένταξης, οργανική θέση σε κάθε σχολείο και διπλασιασμό των δημόσιων πλαισίων Ειδικής Αγωγής με μόνιμους διορισμούς εκπαιδευτικών Ε.Α. στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, ειδικού εκπαιδευτικού προσωπικού και ειδικού βοηθητικού προσωπικού. Ικανοποίηση όλων των αιτήσεων για παράλληλη στήριξη με διορισμό μόνιμων εκπαιδευτικών Ε.Α. Κάλυψη με μόνιμο προσωπικό όλων των κενών στα ΚΕΔΔΥ. Όχι στις ελαστικές εργασιακές σχέσεις και στην αναπλήρωση από ΕΣΠΑ.
þ Ειδική εκπαίδευση με αποκλειστική ευθύνη του κράτους, δημόσια και δωρεάν, κατάργηση της ιδιωτικής Ειδικής εκπαίδευσης κάθε μορφής, καθώς και των νόμων που την προωθούν. Καθιέρωση Δημόσιας, δωρεάν και υποχρεωτικής εκπαίδευσης, επαγγελματικής κατάρτισης και αποκατάστασης των ΑμΕΑ σε σχολικές μονάδες του ΥΠΕΠΘ. Δίχρονη υποχρεωτική προσχολική αγωγή.
þ Κατάργηση του ν.3699/08, που εμπορευματοποιεί την ειδική αγωγή, προωθεί την ιατροποίηση και καταστρατηγεί τις εργασιακές σχέσεις.
þ Εκφράζουμε την αντίθεσή μας στα σεμινάρια «ειδίκευσης» της ΕΑΕ που υλοποιούνται από πανεπιστήμια και σχολές σε συνεργασία με ιδιωτικούς φορείς και συλλόγους. Ταυτόχρονα, όμως, θεωρούμε ότι το Υπουργείο Παιδείας οφείλει άμεσα να δημιουργήσει δημόσιες και δωρεάν δομές επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών της ειδικής αγωγής.
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΑΔΙΟΡΙΣΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ
ομάδα ειδικής αγωγής